The Oxford Book of Latin Verse Part 62

MODESTINVS

circa 350 A.D.

_347. Another Martyrdom of Cupid_

FORTE iacebat Amor uictus puer alite somno myrti inter frutices pallentis roris in herba.

hunc procul emissae tenebrosa Ditis ab aula circueunt animae, saeua face quas cruciarat.

'ecce meus uenator', ait 'hunc' Phaedra 'ligemus!'

crudelis 'crinem' clamabat Scylla 'metamus!'

Colchis et orba Procne 'numerosa caede necemus!'

Didon et Canace 'saeuo gladio perimamus!'

Myrrha 'meis ramis', Euhadneque 'igne crememus!'

'hunc' Arethusa inquit Byblisque 'in fonte necemus!'

ast Amor euigilans dixit 'mea pinna, uolemus'.

PSEVDO-AVSONIVS

350-400(?) A.D.

_348. 'Gather ye Rosebuds'_

VER erat et blando mordentia frigora sensu spirabat croceo mane reuecta dies: strictior Eoos praecesserat aura iugalis aestiferum suadens antic.i.p.are diem.

errabam riguis per quadrua compita in hortis maturo cupiens me uegetare die.

uidi concretas per gramina flexa pruinas pendere aut holerum stare cac.u.minibus.

uidi Paestano gaudere rosaria cultu exoriente nouo roscida Lucifero.

rara pruinosis canebat gemma frutetis ad primi radios interitura die.

ambigeres raperetne rosis Aurora ruborem an daret et flores tingeret orta dies.

ros unus, color unus et unum mane duorum: sideris et floris nam domina una Venus.

forsan et unus odor: sed celsior ille per auras difflatur, spirat proximus iste magis.

communis Paphie dea sideris et dea floris praecipit unius muricis esse habitum.

momentum intererat, quo se nascentia florum germina conparibus diuiderent spatiis.

haec uiret angusto foliorum tecta galero, hanc tenui folio purpura rubra notat, haec aperit primi fastigia celsa obelisci mucronem absoluens purpurei capitis.

uertice collectos illa exsinuabat amictus iam meditans foliis se numerare suis: nec mora: ridentis calathi patefecit honorem prodens inclusi semina densa croci.

ac modo quae toto rutilauerat igne comarum pallida conlapsis deseritur foliis.

mirabar celerem fugitiua aetate rapinam et dum nasc.u.n.tur consenuisse rosas: ecce et defluxit rutili coma punica floris, dum loquor, et tellus tecta rubore micat.

tot species tantosque ortus uariosque nouatus una dies aperit, conficit una dies.

conquerimur, Natura, breuis quod gratia talis: ostentata oculis ilico dona rapis.

quam longa una dies, aetas tam longa rosarum, quas p.u.b.escentis iuncta senecta premit.

quam modo nascentem rutilus conspexit Eous, hanc rediens sero uespere uidit anum.

sed bene, quod paucis licet interitura diebus succedens aeuum prorogat ipsa suum.

collige, uirgo, rosas, dum flos nouus et noua p.u.b.es, et memor esto aeuum sic properare tuum.

_349. For a Statue of Dido_

ILLA ego sum Dido, uultu quem conspicis, hospes, a.s.similata modis pulcraque mirificis.

talis eram, sed non Maro quam mihi finxit erat mens uita nec incestis laesa cupidinibus.

namque nec Aeneas uidit me Trous umquam nec Libyam aduenit cla.s.sibus Iliacis, sed furias fugiens atque arma procacis Hiarbae seruaui, fateor, morte pudicitiam, pectore transfixo, castus quod perculit ensis, non furor aut laeso crudus amore dolor.

sic cecidisse iuuat: uixi sine uulnere famae, ulta uirum positis moenibus oppetii.

inuida, cur in me stimulasti, Musa, Maronem, fingeret ut nostrae d.a.m.na pudicitiae?

uos magis historicis, lectores, credite de me quam qui furta deum concubitusque canunt falsidici uates, temerant qui carmine uerum humanisque deos a.s.similant uitiis.

_350. A Pretty Boy_

DVM dubitat natura marem faceretne puellam, factus es, o pulcher, paene puella, puer.

_351. Galla_

VADO, sed sine me, quia te sine, nec nisi tec.u.m totus ero, pars c.u.m sim altera, Galla, tui.

uado tamen, sed dimidius, uado minor ipso dimidio nec me iam locus unus habet: nam tec.u.m fere totus ero, quoc.u.mque recedam pars ueniet mec.u.m quantulac.u.mque mei.

separor unus ego, sed partem sumo minorem ipse mei, tec.u.m pars mea maior abit.

si redeam, tibi totus ero: pars nulla uacabit, quae mox non redeat in tua iura. uale.

AVIENVS

fl. 380 A.D.

_352. Prologue to the Aratea_

CARMINIS incentor mihi Iuppiter! auspice terras linquo Ioue et celsam reserat dux Iuppiter aethram.

imus in astra Iouis monitu, Iouis omine caelum et Iouis imperio mortalibus aethera pando.

Hic statio, hic sedes primi patris. iste paterni principium motus, uis fulminis iste corusci, uita elementorum, mundi calor, aetheris ignis astrorumque uigor, perpes substantia lucis et numerus celsi modulaminis. hic tener aer materiaeque grauis concretio, sucus ab alto corporibus caelo, cunctarum alimonia rerum, flos et flamma animae. qui discurrente meatu mentis primigenae penetralia dura resoluens impleuit largo uenas operatus amore, ordinis ut proprii foedus daret. iste calorem, quo digesta capax solidaret semina mundus, inseruit. rite hunc primum, medium adque secundum uox secreta canit sibi, nam permixtus utrimque et fultus sese geminum latus unus et idem est, auctor agendorum propriique patrator amoris et mundi uere factus pater. hic chaos altum lumine perrupit, tenebrarum hic uincula primus soluit et ipse parens rerum fluitantia fixit.

hic dispersa locis statuit primordia iustis, hic digestorum speciem dedit, iste colorem inposuit rebus s.e.xuque inmixtus utroque adque aeui pariter gemini, simul omnia l.u.s.trans, sufficit alterno res semine. rerum opifex hic, hic altor rerum, rex mundi, celsa potestas aetheris adque Erebi, pigra inclinatio nodi, insociabilium discretio iusta deorum.

cuius et extremum tellus opus, ignea cuius lumina sunt late sol et soror: ille diei tendat ut infusi rutilum iubar, altera noctis ut face flammanti tenebrosos rumpat amictus, ne desit genitis pater ullo in tempore rebus.

istius ille anni pulcer chorus, alta ut hebescat terra gelu, uer ut blandis adrideat auris, puluerulenta siti tellurem ut torreat aestas et grauis autumni redeat fetura parentis.

hoc duce per tumidi ferimur freta gurgitis, isto praeceptore solum grauibus uersamus aratris.

iste modum statuit signis, hic rebus honorem infundit, tenebris hic interlabitur aethrae, uiscera et aetherios animans genitabilis artus.

denique ne longum marcentia corda iacerent mundanique ortus mens inmemor omnia sensim uilia conciperet neque se subduceret umquam fontis in aeterni primordia, quo uelut amnis, quem festina citis urget natura fluentis, lapsu continuo ruiturae in corpora nostra prorumpunt animae seriemque per aethera nectunt: hic primum Cnidii radium senis intulit astris mortalemque loqui docuit conuexa deorum, cur Hyperionios nepa circ.u.mflecteret ignis, autumni reditu cur sub gelido Capricorno bruma pruinosi iuga tristia solueret anni, cur spatium lucis, madidae cur tempora noctis Libra celerque Aries demenso pondere Olympi aequarent, qua parte polus sublimior alto cardine caeruleas Thetidis non tangeret undas, quis polus umbrifero lateat decliuis in axe et uaga palanti cur signa errore ferantur.

quae rursum ingenio numerisque Solensibus idem Iuppiter efferri melius dedit, incola Tauri musa ut Cecropios raperetur et Aonas agros.

Me quoque nunc similis stimulat furor edere uersu tempora, c.u.m duris uersare ligonibus arua conueniat, c.u.m ueliuolo dare carbasa ponto et c.u.m uiticomo crinem tondere Lyaeo.

o mihi nota adyti iam numina Parnasei!

o per multa operum mea semper cura Camenae!

iam placet in superum uisus sustollere caelum adque oculis reserare uiam per sidera. maior, maior agit mentem solito deus, ampla patescit Cirra mihi et totis se Helicon inspirat ab antris.